Ferìgou
Lavandula angustifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Devèndo, Lavando, Lavando-fino, Douvèndo, Badasso.
Noms en français : Lavande à feuilles étroites, Lavande vraie.
Descripcioun :Quouro se parlo de lavando, au nostre, se parlo de ferìgou o de devèndo. Es uno planto que vèn bèn dins li relarg roucassous de mountagno majamen sus lis adré. Se recounèis à soun espigo noun ramificado e à si fueio estrecho.
Usanço :Li proumiéri lavando fuguèron culido tre lou siècle XIXen ("culi li lavando dins lou sóuvage"). A la fin dóu siècle tout acò èi bèn engibra. Lis ome o li femo e lis enfant, segound li relarg, van dins li baiassiero emé lou voulamo e la trousso (lou guenchoun) pèr n'en faire la recordo. A la debuto dóu siècle XXen, aparèisson li proumié champ e li destilarié. Lis annado 1930 fuguèron l'age d'or de la lavando. Aro se n'en cultivo enca 4000 eitaro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Labiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterranenco-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Lavandula angustifolia Mill., 1768
(= Lavandula vera DC., 1915 )
Fenoui-bastard
Anethum graveolens
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Escarlato, Anet.
Noms en français : Aneth, Aneth odorant.
Descripcioun :Lou fenoui-bastard, planto de l'an que nous vèn d'Asìo, èro cultivado pèr èstre emplegado coume sabourun o coume planto vertuouso. Se destrìo dóu "vertadié" fenoun (o fenoui) majamen emé si fueio mai grando e divisado e si brout, grandaras peréu. E de segur l'óudour èi dispariero. S'atrobo pu trop gaire, aleva dins li perterro de flour.
Usanço :Li fueio e li flour soun manjadisso, de mescla dins li soupo, lis ensalado e ço que voulès. Li racino soun bono pèr digeri (carminativo, estoumatico e estimulanto), alor que li grano en mai luchon contro enflamacioun, lis espaime, la tensioun, ajudon à pissa e apaison li mourreno tout en ajudant la mountado de la.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 0,7(1,7) m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Anethum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Abriéu à setèmbre
Liò : Ort
- Ermas
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Ouèst
Ref. sc. : Anethum graveolens L., 1753